13 ฟอนต์ภาษาไทย ใช้ได้ปลอดลิขสิทธิ์
จากสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (SIPA)
ที่มา. จาก แคนวาโปร (Canva Pro), ภาพประกอบผลิตขึ้นด้วย เว็บแอพพลิเคชั่น (web application) ที่ชื่อว่า แคนวา (Canva) ซึ่งวัตถุดิบในการผลิตภาพประกอบนำมาจากแคนวา ภายใต้การอนุญาตสิทธิ์การใช้งาน จากการสมัครใช้งานรูปแบบ แคนวาโปร (Canva Pro)
เมื่อวันที่ 7 กันยายน 2553 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบให้หน่วยงานภาครัฐทุกแห่งดำเนินการติดตั้งและใช้ฟอนต์มาตรฐานของสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ SIPA ร่วมกับกรมทรัพย์สินทางปัญญา รวม 13 ฟอนต์ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้การใช้งานฟอนต์ในเอกสารราชการเป็นไปอย่างมีมาตรฐาน และสามารถใช้งานได้โดยไม่ขึ้นอยู่กับระบบปฏิบัติการหรือบริษัทเอกชนใด ๆ
เดิมที หน่วยงานราชการใช้ฟอนต์ที่หลากหลายและไม่มีมาตรฐานเดียวกัน อีกทั้งบางแห่งยังใช้ฟอนต์ของบริษัทเอกชนที่มีลิขสิทธิ์ เช่น ฟอนต์ Angsana ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาด้านลิขสิทธิ์ตามมา ดังนั้น กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT) จึงได้ริเริ่มโครงการพัฒนาฟอนต์มาตรฐานของภาครัฐ โดยจัดการประกวดฟอนต์เพื่อส่งเสริมการใช้ซอฟต์แวร์เสรี (Open Source Software) ให้หน่วยงานราชการสามารถประกาศมาตรฐานเอกสารดิจิทัลและรูปแบบฟอนต์ที่เป็นอิสระจากระบบปฏิบัติการเชิงพาณิชย์
ฟอนต์มาตรฐานราชการไทยทั้ง 13 ฟอนต์นี้ เป็นลิขสิทธิ์ของ SIPA และกรมทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งอนุญาตให้ประชาชนทั่วไปสามารถใช้งานได้โดยเสรี ปราศจากข้อจำกัดด้านลิขสิทธิ์ นับเป็นการสร้างเอกลักษณ์ทางอักษรที่สะท้อนความเป็นไทย และเสริมสร้างความภาคภูมิใจในชาติ (สวทช, 2561, สิงหาคม 7)
คลิ๊กเพื่อดาวน์โหลดฟอนต์ที่นี่
ฟอนต์ TH SarabunPSK (สารบรรณ) เป็นแบบตัวอักษรที่ได้รับความนิยมมากที่สุด มีการปรับให้ตัวอักษรกว้างขึ้นเล็กน้อยเพื่อเพิ่มพื้นที่สีขาวภายในตัวอักษรสำหรับขยายน้ำหนักความหนาตัวอักษร โดยไม่เกิดจ้ำน้ำหนักที่รบกวนการอ่าน ซึ่งแต่เดิมใช้ชื่อว่า TH Sarabun PSK และถูกพัฒนามาเป็น TH Sarabun New ที่นิยมใช้ในทุกวันนี้
ฟอนต์ TH Chamornman (จามรมาน) เป็นตัวอักษรลายมือปลายสะบัดคล้ายตัวอักษรลายมือภาษาอังกฤษ มีความหนาบางสูง โดยได้ปรับความเข้ากันระหว่างตัวอักษรไทยกับละตินให้เข้ากันได้มากกว่าเดิม
ฟอนต์ TH Krub (ครับ) เป็นตัวอักษรลักษณะหัวที่ปิดไม่สนิท ได้แก้ไข้ในส่วนของพื้นที่สีขาวไม่พอต่อการแสดงที่ถูกต้องโดยการกำหนดค่าการแสดงผลใหม่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการแสดงผลในโปรแกรมที่หลากหลาย
ฟอนต์ TH Srisakdi (ศรีศักดิ์) เป็นลายมือตัวเอียงปลายสะบัดมาจากยุครัตนโกสินทร์ โดยปรับปรุงให้ปลายสะบัดสั้นลงและขยายส่วนสูงของแบบตัวอักษร เพื่อให้อ่านง่ายขึ้น
ฟอนต์ TH Niramit AS (นิรมิตร) เป็นอักษรไทยลักษณะการเขียนเหมือนคัดลายมือตัวบรรจง โดยได้ปรับปรุงโดยการแยกเส้นที่ต่อเนื่องออกจากกัน ทำให้เกิดลักษณะคล้ายจุดต่ออยู่ที่ตัวอักษร
ฟอนต์ TH Charm of AU (จาม) มีลักษณะที่เด่นตรงคอตัวอักษร ที่แต่เดิมเป็นวงรี การหมุนคอของหัวไม่เท่ากัน โดยปรับให้การงอของหัวมีระบบระเบียบมากขึ้น
ฟอนต์ TH Kodchasal (คชสาร) มีลักษณะอักษรคล้ายกับการคัดลายมือ ได้มีการปรับเปลี่ยนความหนาของเส้น ทำให้มีความคมมากขึ้น
ฟอนต์ TH K2D July8 (เคทูดี) มีลักษณะเด่นคือร่องดักหมึกตรงส่วนประกอบภายในส่วนพับของตัวอักษร ได้ปรับโดยการทำระบบน้ำหนักใหม่ ๘ น้ำหนักให้เหมาะสมพอดี
ฟอนต์ TH Mali Grade 6 (ด.ญ. มะลิ ป.6) เป็นแบบตัวอักษรที่ดูเล่น ๆ น่ารัก ๆ เหมือนลายมือเด็ก ได้ปรับปรุงด้วยการเพิ่มขนาดหัวตัวอักษรและปรับหัวให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน
ฟอนต์ TH Chakra Petch (จักรเพชร) เป็นอักษรร่วมสมัย ถูกออกแบบด้วยระบบ ๔๕ ดีกรี โดยได้ลดทอนรายละเอียดที่ไม่จำเป็นเพื่อให้ได้ตัวอักษรไทยหัวกลมที่ทันสมัยและสามารถใช้งานจริงได้
ฟอนต์ TH Baijam (ใบจามจุรี) ได้มีการปรับเปลี่ยนหัวของแบบตัวอักษรให้ธรรมชาติยิ่งขึ้น เพิ่มเส้นตรงบริเวณส่วนโค้งเพื่อให้แบบอักษรเข้ากันได้มากขึ้น
ฟอนต์TH KoHo (กอฮอ) มีลักษณะที่เด่นตรงคอตัวอักษร ที่แต่เดิมเป็นวงรี การหมุนคอของหัวไม่เท่ากัน โดยปรับให้การงอของหัวมีระบบระเบียบมากขึ้น
ฟอนต์ TH Fah Kwang (ฟ้ากว้าง) เป็นอักษรที่มีลักษณะกว้างกว่าปกติ ตัวอักษรมีความหนาบาง ได้ปรับสัดส่วนของหัวให้สมส่วน เพื่อเพิ่มความเป็นทางการมากยิ่งขึ้น
อ้างอิงข้อมูล:
สวทช. (2561). 13 ฟอนต์ฟรีมาตรฐาน จากสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (SIPA). ค้นเมื่อ 26 กันยายน 2566, จาก https://www.nstda.or.th/home/news_post/thai-font/
สำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน), ศุภกิจ เฉลิมลาภ, ทีม อักษราเมธี, สุดารัตน์ เลิศสีทอง, กัลย์สุดา เปี่ยมประจักพงษ์, กลุ่ม ก-ฮ, กานต์ รอดสวัสดิ์, ทีม สิบเอ็ด, เอกลักษณ์ เพียรพนาเวช, กัลยาณมิตร นรรัตน์พุทธิ, ธีรวัฒน์ พจน์วิบูลศิริ, กรมทรัพย์สินทางปัญญา, รพี สุวีรานนท์. (2564). รวม 13 ฟอนต์ฟรีมาตรฐาน font มาตรฐานราชการไทย. ค้นเมื่อ 26 กันยายน 2566, จาก https://oer.learn.in.th/search_detail/result/220410
tcasportfolio. (2561). ฟ้อนทําพอร์ต ฟรี กับ 13 ฟอนต์ไทยแห่งชาติ Free download. ค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2564, จาก https://www.tcasportfolio.com/content/1
ขอบคุณภาพประกอบจาก: pixarbay.com
Pixabay License สำหรับใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ฟรี ไม่มีลักษณะที่ต้องการ
ภาพโดย Pexels จาก Pixabay สามารถใช้งานได้ฟรีภายใต้ใบอนุญาตใช้งานคอนเทนต์ Pixabay
คลิีกเพื่อไปแหล่งที่มารูปภาพ
ผู้เรียบเรียง: นายกฤษดา เรืองสถาน นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
ขอความร่วมมือทุกท่านร่วมทำแบบประเมินความพึงพอใจ เพื่อนำผลที่ได้ไปปรับปรุงและพัฒนางานให้ตรงกับความต้องการของทุกท่านให้ได้มากที่สุด ขอบคุณครับ
Post Views: 12,339
